DİYARBAKIR - Kürtlerin yaşadığı şehirlerde Kürtçe eğitim veren 54 okul açan Kürtler, köy, mahalle ve şehirlerde halk meclisleri kurarak fiili olarak özerkliği ilan etmiş durumda. Kürt dil bilimcisi İzeddin Abdullah, "Arap Baharı" ile Suriye rejimin sarsıldığını, bunu fırsat bilen Kürtlerin, kendi öz yönetim güçlerini oluşturarak ve alternatif kurumlarını hazırlayarak Demokratik Özerklik'in altyapısını oluşturduğunu söyledi.
Suriye'de yıllardır var olma mücadelesi veren Kürtler, Demokratik Özerkliği ilan etmeye hazırlanıyor. Suriye'de Kürtlerin yaşadığı Kamışlo Dirbêsi, Afrin, Koban, Derîka Hamko gibi şehirlerde Kürtçe eğitim veren 54 okul açan Kürtler, köy, mahalle ve şehirlerde halk meclislerini kurarak fiili özerklik ilan etmiş durumda. Açılan okullarda okuma ve yazma öğretilirken, okullarda 3 dönem ders veriliyor. Okullarda birinci dönem 3 ile 6 ay arasında ders verilirken, 2. ve 3. dönemlerde ise, 3 aylık eğitim veriliyor. Okullara genelde Suriye'de rejim tarafından öldürülen Kürt siyasetçilerin ve PKK saflarında yaşamını yitiren Suriyeli Kürtlerin ismi veriliyor. Diyarbakır'da düzenlenen Kürt Dil Konferansı'na katılan Suriyeli Kürt dil araştırmacıları ve Kürtçe ders veren okul öğretmenleri, Kürtlerin kendi öz gücüyle oluşturduğu eğitim sistemi ve Kürt illerinde yaşanan son durumu DİHA'ya değerlendirdi.
'Okullar halkın öz gücüyle açıldı'
Kürt dil araştırmacısı Temauz Şemali, Derîka Hamko'da 3 okulun açıldığını ve okullarda yoğun bir katılımın olduğunu söyledi. Şemali, ağırlık olarak, çocukların eğitim gördüğü okullarda, okuma yazması olmayan çok sayıda kadın ve yaşlı ile orta yaşlı insanların da eğitim gördüğünü söyledi. Hiç bir sistemden ve devletten yardım almadan okulların halkın öz gücü ile kurulduğunu belirten Şemali, okul ihtiyaçların halk arasında toplanan paralar ve farklı yardımlar ile temin edildiğini kaydetti. Her okulun yanında bir de kültür merkezin açıldığını anlatan Şemali, kültür merkezlerinde başta sanat çalışmaları olmak üzere, kadınlara ve çocuklara yönelik kültürel çalışmaların da olduğunu ifade etti.
'Demokratik Özerkliğin altyapısı oluşturuluyor'
Derika Hamko'da açılan okulda öğretmenlik yapan Dil Bilimci İzeddin Abdullah ise, Arap Baharı ile Suriye rejimin sarsıldığını, bunu fırsat bilen Suriye Kürtlerin de PYD çatısı altında kendi alternatif yönetimlerini oluşturmaya gittiğini söyledi. Suriye Kürtlerin kendi öz yönetimini oluşturmak ve Demokratik Özerklik'le yönetilmek istediğini kaydeden Abdullah, Kütlerin yaşadığı bütün şehirlerde, başta mahalle meclisleri olmak üzere bütün meslek dallarında örgütlenmelerin tamamlama aşamasına geldiğini açıkladı. Köy ve şehirlerde halkın örgütlenmesinin tüm hızıyla devam ettiğini aktaran Abdullah, "Bütün köy ve mahallerde encümenler seçiliyor. Halk bu encümenler aracılığıyla sorunlarını genel meclise aktarıyor. Bütün kararlar sayısı 300 ile 400 arasında değişen genel meclis tarafından alınıyor ve uygulanıyor" dedi.
'Kürtler başkaların iktidar savaşında taraf olmayacak'
Suriye rejimin hiç bir etkisinin Kürt illerinde kalmadığını belirten Abdullah, ancak Suriye rejimin kendine karşı ikinci bir cephe oluşturmamak için Kürt oluşumlarını görmezden geldiğini söyledi. Bunun farkında olan Kürt halkın oluşan yönetim boşluğundan yararlanarak kendi öz yönetimlerinin altyapısını oluşturmak için seferber olduğunu dile getirerek, şunları söyledi: "Kürtler rejim ve muhalifler arasında yaşanan çatışmaların tarafı olmayacak. Kürtler kim kazanırsa kazansın kendi doğal haklarını hayata geçirmek için çalışıyor. Yaşanan sorunlar Arapların kendi arasındaki iktidar savaşıdır. Şu anki rejim Kürtlerin hiç bir hakkını tanımıyor. Yeni yapılan anayasa referandumunda Kürtlerin hakkını ilgilendiren hiç bir iyileştirme olmadı. Bunun için Kürtler referandumu tanımadı ve boykot etti. Buna karşı Müslüman Kardeşlerin başını çektiği muhalif grupta Kürtlerin hiç hakkını tanımaya yanaşmıyor. Artık Kürtler başkalarının savaşına kurbanı olmayacak. Kürtler kendi haklarını korumak için kendi öz gücünü oluşturuyor." Son yaşanan referandum sürecinde Kürtlerin haklarının verilmesi konusunda Suriye rejiminin eski inkarcı tavrını sürdürdüğünü dile getiren Abdullah, Kürtlerin her gün alanlarda haklarını dillendirdiğini söyledi.
'Kürt illerinde 54 Kürtçe okul açıldı'
Kürtlerin Suriye'de kendini Demokratik Özerklik ile yönetmek istediğini vurgulayan Abdullah, bunun hazırlıkları kapsamında şimdiye kadar Kürt illerinde Kürtçe eğitim veren 54 okulun açıldığını söyledi. Bu okullarda, Kürtçe yazma okuma öğretildiğini kaydeden Abdullah, okullarda eğitim veren öğretmenlerin mahalle meclisleri tarafından seçildiğini söyledi. Okullarda eğitim veren birçok öğretmenin Suriye okullarında öğretmenlik yapan kişiler ya da farklı meslek gruplarına ait olduğunu dile getiren Abdullah, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yıllardır diliyle eğitim görmeyen halk, bu okulları gerçekten çok anlamlı bir şekilde sahiplendi. Okullarda 3 aşamalı ders veriliyor. Bu aşamalardan geçenler mezun ediliyor. Bu okulların devlet nezdinde bir resmiyeti bulunmuyor. Ama halk nezdinde işlevi ve meşruiyeti büyüktür. Bu okullarda hem çocuklar hem de okuma yazması bulunmayan diğer yaş gruplarında kişiler eğitim görüyor."
'Öz savunma güçleri oluşturuluyor'
Suriye'nin Kobanî şehrinde yaşayan ve öğretmenlik yapan Ferhat Abas ise, Suriye'de yaşanan rejim boşluğunda Kürtlerin bir çok alanda kendi sistemini kurmaya başladığını belirterek, özelikle eğitim alanında Kürtçe okulların açılmasının tarihi bir öneme sahip olduğunun altını çizdi. Kürtlerin kendi ulusal ve yönetsel haklarını korumak için hiç bir gücün yanında yer almaması gerektiğini vurgulayan Abas, Suriye'de yaşayan Kürtlerin organize hareket ederek elde ettiğini kazanımları korumak için öz savunma güçlerini oluşturmaya başladığını söyledi. Birçok köyde ve mahallede Kürt gençlerin halkı korumak için devriye gezdiğini ve gece nöbet tutuğunu aktaran Abas, "Yaşanan yönetim boşluğunda Kürtlerin zarar görmemesi için mahalle meclisleri denetiminde halkı koruyan ve sürekli denetim yapan ekipler kuruluyor" dedi.
'Okullar halkın dayanışması ile eğitim veriyor'
Özelikle Kürtçe okul alanında yaşanan gelişmelerin bütün Kürtleri gelecek adına heyecanlandırdığını ifade eden Abas, "Halk kendi öz gücüyle çocuklarını dilinde eğitmek için okul açıyor. Açılan bu okullarda kendi tayin ettiğini öğretmenlere çocuklarının geleceğini emanet ediyor. Çocuklara başka bir halkın eğitim, dili ve kültürü değil de kendi öz kültürü ile yetiştiriliyor. Bu durum Kürtlerin yıllardır hasret olduğunu bir durumdur" dedi.
'Kadınlar bütün örgütlenmelerde aktif rol alıyor'
Kamışlo'da açılan Kürt Dili Araştırma kurumunda görevli Nesrin Dokoo da, eğitime kadınların ilgisinin yoğun olduğunu söyledi. Kadınların birçok örgütlemede aktif rol oynadığını dile getiren Dokoo, açılan okullarda kadınların eğitmen olarak öncü rol oynadığını kaydetti. Mahalle meclislerinde de kadınların aktif rol aldığını kaydeden Dokoo, Suriye'de Kürtlerin yaşadığı değişimi şöyle anlatı: "Kürtler bulunduğu mahallede şehirde her yerde örgütleniyor. Kadınlar bu örgütlemenin her aşamasında yer alıyor. Kadınlar okuma yazma öğrenmek için okullara ilgi gösteriyor. Bu da çocukların Kürtçe eğitimi sevmesini sağlıyor. Birçok okulda kadın öğretmenler ders veriyor. Suriye'de yaşanan değişimi Kürtler iyi değerlendiriyor." DİHA