Vicdan ve Denge
Tüm evren, dünya ve tabiat denge üzerine kurulmuş. Dengesi bozulan her şey doğadaki anlamını yitirir. Vicdan adaletin temelidir, toplumun da, insanın da dengesidir. Dengesi bozulan insan kendisine zarar verir, başkasına da zarar verir, toplumdaki yerini, anlamını yitirir.
Bir toplumu yönetenler ve yönlendirenlerin vicdanının sesi kısılırsa, toplum doğal seyrinden çıkar, dengesi bozulur. Adaletsizlik at başı gider, paylaşım kavgaları büyür, zulüm artar. Dengesi bozulan toplumlar mutlu olamaz, çağının gerisine düşer ve giderek başka toplumların dengesini de tehdit eder.
İşte o zaman da adaletin yerine getirilmesi için toplum harekete geçer, geçmezse ya da geçip de buna gücü yetmezse, toplumunuzdaki dengesiziğin huzurunu tehdit ettiği başka toplumlar devreye girer. Öyle, ya da böyle bir biçimde adalet sağlanır, çünkü insan ve toplum, doğasının bir gereği olan dengesine kavuşacak, vicdan duygusu öne çıkacaktır.
Tarih vicdanı devre dışı bırakan ve adaletsizlik bayrağına sarılan nice sultanları, kralları, paşaları yargıladı, bazen adalet sarayında, bazen de Ömer Hayyam gibi bir şairin iki beyitinde:
Bir kuş gördüm yüce Tus kalesinde,
Keykavus'un kafa tası pençesinde.
Sorup duruyor kafaya: Hani? Nerde?
Orduların, davul dümbeleğin nerde?
Tüm insanlar vicdan sahibidir, yeterki can kulağıyla vicdanın sesi dinlensin; o ses şiddetten, zulümden arındırır. O zaman toplumun dengesi de kurulur, adalet de sağlanır. Bu da insanın özgürce gelişmesinin ve toplumun kendi çağını yakalamasının ön koşuludur. Bir toplumun dengesi ve adalet o toplumu oluşturan insanların, özellikle de yöneten ve yönlendirenlerin mantığı, bir olan “aklın yolunu” devreye koyması, vicdanının sesini dinlemesi sonucu uzlaşılarak sağlanır.
Xani Baba’nın dediği gibi yeterki,
“Sahte olan cevheri temizleyelim” içimizden,
“Vefa kisvesine girmiş hışımı” yenelim
ve
“Bir süre insafla hareket edelim”
Yoksa başkaları müdahale eder bozulmuş dengemizin düzelmesi adına, hem sonra yüce Tus Kalesi’ndeki kuş sizin de kafa tasınıza seslenir bir gün:
Hani nerde? Silahlarınız, bombalarınız nerde?
Büyük bilim insanlarının, filozofların, alimlerin, Xani Baba’nın vicdanı, onların barış ve adalet fikirlerinin yayıldığı yeni bir yıl dilerim hepinize.
