Cevdet Baycan yazıyor…
Tarihi bir kent olan Cizira Botan’a gezimizde bu sefer kentin tarihi ve kültürel değerlerini tanıtmaya çalışacağız.
ABDALİYE MEDRESESİ
Cizira Botan’ın ilk medresesidir.Bu medrese Cizre Azizan Beyi Emir Abdal tarafından 1437 yılında mescit ve külliye olarak yapılmıştır.Abdaliye Medresesi Cizre’nin batısındaki sur’un üzerinde inşa edilmiştir.
Mimarı tarzı yöreye özgü açık medrese tipidir. Cizre bozalt taşından yapılmış, yıkılan kısımları daha sonra aslına uygun olmayan bir şekilde halk tarafından toplanan taşlarla tamir edilmiştir.
Medresenin etrafında bulunan odalarda tedrisat yapılmış,ayrıca yatakhane ve yemekhane olarakta kullanılmıştır.
Avlusu dikdörtgen şeklinde olup, uzun kenarları doğu ve batı yönlerindedir. Güney kısmında bir mescit eyvan ve idari binası bulunmaktadır.
Medresenin güneyinde bulunan bodrum katında kubbenin içinde meşhur mem û zin türbesi bulunmaktadır.
MEM Û ZİN TÜRBESİ
Bölgemizin ünlü Kürt Filozofu Ehmedê Xanî’nin ünlü eseri olan Kürt Ulusal destanı Mem û Zin eserindeki ayça yüzlü sultan özgürlük simgeli Zin ile halk-demokrasi sıfatlı Memo ile kötü adam sıfatlı Beko’nun mezarlarıda Abdaliye medresesinin güneyinde bulunan bodrum katında kubbenin içinde bulunmaktadır..
AVUKAT ORHAN DOĞA N’IN KABRİ
Abdaliye medresesinin arka kesiminde tarihi kent mezarı bulunmaktadır.
2007 yılında Doğubayazıt’ta yapılan Ehmedê Xanî Kültür,Sanat ve Turizm festivalinde konuşma yaparken kalp krizi geçirip,vefat eden ünlü siyasetçi Avukat Orhan Doğan’ın anıt tarzı yapılan kabri de buradadır.
