Güneydoğuya yaptığımız gezinin 2. Durağı Hasankeyf’ten sonra Cizira Botan oldu.
Cizre (Cizira Botan) Dicle nehrinin kenarında, bir vadi içersinde , Suriye sınırının bitişiğinde yer alan bir yerleşim birimi.
Burası Cizira Botan. Ünlü Kürt Filozofu Ehmedê Xanî’in ünlü Kürt Ulusal destanı olan Mem û Zin eserini kurguladığı kent…
Cizre tarih boyunca önemli görev almış payitahtlık misyonunu elinde bulundurmuştur. Cizre coğrafi konumu itibariye Safevi ,Osmanlı ve Arapların etkisinde kalmayıp,kendine özgü kuralları ile varlığına bugüne kadar sürdüren bir kent.
Kentin her tarafından tarih fışkırıyor. Kültür ve sanata ilme beşiklik yapmış bir kent. Cizre Azizen beyi Emir Abdal tarafından yaptırılan Abdaliye Medresesi ilmin kültürün, sanatın ilk durağı olmuştur.
Yine ilmin beşiği olan Cizre’de 16.yüzyılda Cizre Azizan emiri Şeref bin Bedrettin(Hanşeref)tarafından yapılan Kırmızı Medrese tam bir kültür va sanat abidesi. 1570 yılında Cizre dünyaya gelmiş olan ve güçlü tahminlere göre 1640 yılında öldüğü tahmin edilen Kürt alim, bilge, mutasavvufu.olan Mela Ahmede Ciziri’nin mezarıda müderislik yaptığı kırmızı medresesinin( MEDRESEYİ SOR) içinde bulunmaktadır.
1153 yılında Cizre’de doğan fizikçi, ünlü fen-teknik adamı, robort, saat ve 60 makine mucidi olan İsmail Ebul-İzel Cezeri’in(1153-1233)mezarı da Hz Nuh’un Mezarının bulunduğu külliye içersinde bulunmaktadır.
Kuran, İncil Tevrat, avesta kitaplarında adı geçen ve tüm semavi dinler tarafından kutsal kabul edilen Hz. Nuhun kabri, camisi ve külliyesi Cizre’dedir.
2006 yılında Doğubayazıt Kültür ,Sanat ve Turizm Festivalinde konuşma yaparken yaşamını yitiren Kürt siyasetçi Orhan Doğan’ın mezarı da Abdaliye Medresi bitişiğinde bulunan mezarlıkta bulunmaktadır.
Filozof Ehmedê Xanî’nin ünlü eserinin aktör ve aktrislerinde Mem,Zin ve Fesat Beko’nun mezarı Abdaliye Medresesinin külliyesinin içindedir.
Arkeolojik ve etnoğrafik eserlerin bulunduğu Cizre Müzesi 1996 yılında İsmail Ebul-İz İlköğretim Okulu bünyesinde, okul müdürü Abdullah Yaşin tarafından kurulmuştur. Müzede Guti, Med, Asur, Babil, İslam İmparatorluğu, Emeve, Abbasi, Selçuklu, Azizan, Zengi, Rum, Arap ve Osmanlı dönemine ait eserler bulunmaktadır.
Mir Bedirhanların hüküm sürdüğü bir kenttir Cizira Botan.
Cizre ile ilgili izlenimlerde bu konular daha boyutlu olarak anlatılacaktır.
Cizre kentine Devlet Hastanesinin bulunduğu yüksek yerde bakmak kentin yeşillikle bütüşen tüm güzelliklerini görebilmektir. Hele hele kenti ikiye bölen Dicle nehri kente ayrı bir güzellik katmaktadır.
Dicle boyu inşa edilen parklar insanların dinlence yerlerinin başında gelmektedir. Parkın orta kesimlerinde Nuh’un Gemisinin maketi bulunmaktadır.Buda parka ayrı bir görkem katmaktadır.C.B
