Xani'nin görüşüne göre sevgi nedir?
Xani'nin görüşüne göre nasıl ki bir evrenin merkezi ve yaratılışının amacı insansa, yaşamın özü de sevgidir; sevgidir ki yaşama besin verir; sevgisiz yaşam yavandır; anlamsızdır. Ne var ki sevgi, tek yanlı değildir. Allah, sevilenlerle sevenleri karşılıklı yaratmıştır. Gül ile bülbül, mum ile pervane, gönül çeken yarlar ile dert çeken aşıklar, hepsi yaşamın parça ve bölümlerindendir; hepsi Allah tarafından yaratılmıştır ve yaşam onlarla süslenmiştir. Xani Kürt ulusal destanı Mem û Zin eserinin ikinci bölümünde, bu varlıkları karşılaştırdıktan sonra yaratıcıya şöyle der;
Gönüllere dolan şu aşkı, şu sevgiyi
Ve kollara zincir olan şu zülfü, şu örgüyü
Sen değil misin yaratıp karşı karşıya getiren
Ve sen değil misin birbirine denkleştiren
Bugün sevgililer günü kutlu ve mutlu olsun. C.B.