PEYGAMBER HZ.MUSA,FİLOZOF PLATON VE FİLOZOF EHMEDÊ XANÎ
İnsanlık tarihinde yıkım ve yapım mimarları derin izler bırakmıştır. Bu izler gelecek zaman dilimlerin de anılacaktır. İnsan olma erdemi olgunlaştıkça yıkım izleri, vahşet hatıraları olarak anılacaktır. mimarı kişilikler ise daima saygıyla, vefayla hatırlanacaklardır. Onlar insan onurunun belgeleridir. Peygamberler, âlimler, sanatkârlar hiçbir zaman ölmedi, ölmeyeceklerdir.
İnsan aydınlandıkça seçim tercihini daima doğru yapacaktır. Doğru tercih, adil tercihtir. Adalet bilimdir, sanattır, sevgi, şefkattir. Bugünün iletişim teknoloji verileri gelecekte daha da gelişecektir. İnsan olma onuru herkesi mutlu kılacaktır. Yardımlaşma, empati yapma günlük olağan işlemlerimizden sayılacaktır.
Yukarıda isimlerini yazdığım kişilikler bir ailenin bireyi gibidirler. Peygamber Musa M.Ö.15.asır ve 14.asırda yaşamıştır. Peygamberde olsa bir insandır.
Platun(Eflatun) Sokrat'ın öğrencisi, Aristo'nun hocası saygın bir insan, filozof vasıflıdır. İslam âlimleri Antik Yunan filozoflarını batı âleminden önce tanıdılar, özümsediler. Bir kısmını peygamberlik şildiyle andılar. Onların bilgi hazineleri İslam'ın gelişme ve gelişme sürecinde büyük katkıları oldu. Musa ve Platon bağları üzerine Rönesans-reformundan önce Apamea'lı Numerius Platon ve Phisagorcu yetişenlerdendir. O Platon ile Brahmanlar, Magiler ve Musevi bilgeliği arasında bağlantı kurmuştur. Platon için Atik dilinde konuşan Musa olarak tasvir eder. İlk Arap İslam düşünürü El Kindi(M.Ö.872)Platon'cudur. Aristoteles'i Platon öğeleriyle ifade etmiştir. Giovanni Pico Della Mirandola(1463-1494);Platon ve Aristo'nun aynı Tanrı'dan bahsettiğini savunur.
Thomas More(1478-1535)Ütopya adlı kitabında Platon'dan bahseder. Materyalist düşünürdür. Işık, yaratıcı gibi Platon düşüncesini değil devlet tezini işlemiştir.
Osmanlı devleti Kanuni Sultan Süleyman döneminde de Fethullah Çelebi(Arif) mistik Kabala-,Ahit, Platonik düşünceler, Şiilik ve Sunilikle ilgili çalışmalar yapmıştır
Abdullatif Şirvani;Eflatum(Platun) ,üzerine çalışmalar gerçekleştirmiştir.
17.Yüzyılda yaşamış Xanî ile Platon, Musa bağını araştıran akademisyenlere henüz rastlayamadım. Onun bilimsel kimliği değil, sadece şiirsel ifadeleriyle oyalananlar vardır. Doğrusu bir asırlık Cumhuriyet yaşantımızda nedenini aramak, hayali masallardaki gerçekleşmesi gibidir. Kürt Filozofu kavramı olağan dışılıktır. Hele Ulus-devlet, demokratik Hukuk tezlerini Kürtçe yazan Xanî filozof olamaz.
Böylesi zihniyetli otoriterlerin mekânında doğrular, açılımlar, aydınlanma olur mu? Aydınlanma olmadan doğru seçim yapılabilinir mi? Birbirimiz görmeden cehalet karanlığının bağımlısı olmaktan kurtulabilirmiyiz? Karanlık insan sadece ve sadece kendisini algılar. Bu ise egoist, bireyci ve kölelik mensubu yapar. Toplumlarda despot, totaliter, faşizmle daima akraba olurlar.
Adlarını andığımız üç insan, toplumların sosyal düzenine yeni projeyle şekil vermek istediler. Hz Musa bu düzenlemeyle bir toplumu kurtardı. Bugün bile İbrani halkının tüm olumsuz tarihi olumsuzluklarına rağmen tekrar ayağa kalkabildiler. Buna sebep Hz.Musa'nın vasiyetine tekrar sarılmalarıdır.
Kaynak:H.Mem- Xanî ve Memzalar
