HALİFE YUSUF TOPÇU (1885- 1965)
Bürük ilim adamı Aristo ve Farabi’den sonra gelen 3. öğretmen Ehmedê Xanî’nin geleneğinden gelen Muradxanê Bazîdî, İsmalîle Bazîdî, Melle Mahmudî Beyazîdî, Şex Muhamede Celalî gibi Halife Yusuf Topçu da ilim ve fikir adamıdır.
İshakpaşa Sarayı topçusu Şerif ağanın oğlu Halife Yusuf Topçu 1885 yılında Doğubayazıt’ın Zengezur köyünde doğdu. İlk tahsilini köyün İmam Hatibi olan Molla Ahmet Hoca efendinin yanında görmüştür. Akabinde İlim tahsilini Engin ilim sahibi olan Saidi Nursi’ye de hocalık yapan Şeyh Mehemedê Celalî’den ders aldı. Bu medrese de eğitim görenlerin Ehmedê Xanî geleneğini sürdürdükleri biliniyor. Halife Yusuf Topçunun Kürtçe yazması bu görüşü güçlendiriyor.
Yüksek tahsili olduğundan o dönemin yasalarına göre askerlikten muaf tutulmuştur. Harbi umumide Siirt İline göç etmiştir. o sıralarda yine okuduklarına ek olarak Siirt ilinin bariz alimlerinden olan Molla Hamid efendinin yanında da bir müdded Feraiz gibi nadide ilimleri okumuştur. Sonraları Cizre’ye bağlı Hedil köyünde az bir müddet ikamet edişinden sonra Cizre ilçesi Nakşibendî Tarikatının meşhur Şeyhlerinden olan Şeyh Muhammed Nuri Edderşevi’den 25 RAMAZAN 1341(1925Miladi)de Nakşibendî Tarikatının Halifelik icazetini almıştır. Aynı zamanda 1351 Hicri (1935M)yılında Şeyh İbrahim Hakkı EL-Basreti’den Nakşibendî tarikatının ikinci icazetini almıştır. Bilahare Bağdat’a azimet etmiş ve Kadir’i tarikatının Şeyhi olan Şeyh Abdulkadir Geylani Hazretlerinin türbesini ziyaret etmiş ve Kadir’i tarikatının o asırdaki şeyhi olan Seyyid Şeyh Ahmet Şerefettin EL-Kadir’iden de Kadiri tarikatının icazetini almıştır. Şafii Mezhebinin Fıkıhın’da Turfetül-Amilin (Fıkıh ilmi Şafii mezhebi), İrşadü’l-ibad, Feraiz (İslam miras hukuku), Hadisle ilgili olarak Tühvetül-zakirin, Hutbe,Takriz (dini ve tsavvufu şiirler) ve Tecvid ve Tuhfetulsibyan ise (çocuklara armağan) gibi eserler vermiştir. Halife Yusuf Topçunun İrşadu’l Mü’minin eserini Hira yayinevi 1998 yılında 3.kez ve iki cilt halinde yayınladı. Arap alfabesiyle yazılı Kürtçenin yanında eserin Türkçesi de Latin alfabesiyle verilmiş. Ehmedê Xanî’nin Mem û Zinde yaptığı gibi Halife Yusuf Topçunun da “Manzum Takriz”i eserin ilk kısmında yer alıyor. Kürt dili ve kendisinin Kürt diline verdiği önem dile getiriliyor. Ehmedê Xani’nin Mem u Zin’de yazdığı gibi İslamiyet, Allah ve Peygamberlere övgüler var.
40 yıl boyunca gündüzlerini Siyamuddehir denilen nafile orucu tutmakla geçirmiş ve gecelerini kıyamla ihya etmiştir. Ve nihayet fani dünyaya 09/02/1965 Salı gecesi saat 2’de 80 yaşında iken veda etmiştir.
Ruhu şad olsun! C.B