Doğubayazıt Toplum Sağlığı Merkezi tarafından AİDS haftası nedeniyle bilgilendirme yazısı yayınlandı. Bilgilendirme yazısı şöyle;
AİDS 'Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği' olarak tanımlanan ve henüz tedavisi olmayan bir hastalıklar bütünüdür.
Etken HIV (Human Immunodeficiency Virus)
*İlk kez 1981 yılında ABD de tanımlanmıştır
*'Akkiz immünyetmezlik sendromu' adı verilmiştir
*Etken virus 1983 yılında izole edilmiştir
*Ülkemizde ilk AIDS vakası1985 yılında tespit edildi.
*İlk kez 1981 yılında ABD de tanımlanmıştır
*'Akkiz immünyetmezlik sendromu' adı verilmiştir
*Etken virus 1983 yılında izole edilmiştir
*Ülkemizde ilk AIDS vakası1985 yılında tespit edildi.
*Etken olan HIV vücuda girdikten sonra çoğalarak kişinin çeşitli hastalıklara ve kanserlere karşı direncini zayıflatır.Sonuçta AIDS ortaya çıkar ve kişi birden fazla hastalıkla aynı anda mücadeleye başlar.
DÜNYADA AİDS
*Dünyada 40 milyon dan fazla insanın HIV virüsü ile yaşadığı tahmin edilmektedir.
*2011 yılında 1.7 milyon insan AİDS'ten öldü.
*Ölenlerin yaklaşık 500.000'i 15 yaş altı.
*Her gün 7000 kişi HİV ile enfekte olmaktadır.2011 yılı içinde 2.5 milyon insan HIV' e yakalandı.
*25 yılda yaklaşık 25 milyon insan AİDS nedeniyle ölmüştür.
*Ülkemizde 30-34 yaş grubu arasında yaygın olarak gözükmektedir
*AIDS'li Kadın vaka sayısı, toplam vakanın 1/3'ükadardır.
*AIDS vakalarının % 5'i Uyuşturucu bağımlısıdır
*Kan transfüzyonu bağlı bulaşma %o.2
HIV NASIL BULAŞIR?
*Cinsel yolla bulaş
*En önemli bulaş yoludur
*Bulaş için HIV pozitif kişiyle yapılan tek bir cinsel temas yeterlidir
*Korunmasız cinsel temasta;virusun enfekte erkekten kadına bulaş riski,enfekte kadından erkeğe bulaş riskinden fazladır
*Rektal ilişki ile bulaş riski daha yüksek
*CYBH varlığı bulaş riskini arttırır
*Kan ve kan ürünleri ile bulaş
*HIV yönünden tarama yapılmaya başlandığından beri bu yolla bulaş azalmıştır
*Kan ve KÜ transfüzyonu
*Organ transplantasyonu
*Enjektör ve diğer aletlerle bulaş
*Damar içi madde kullananlar önemli risk grubudur
*Sağlık personeline bulaş
*İğne,enjektör batması ile(risk %0.2-0.5)
*İnfekte vücut sıvıları ile bulaşmış mukozal temasla (risk %0.1)
*Anneden bebeğe bulaş
*Gebelik süresince
*Doğum sırasında (%10-30)
*Postpartum dönemde emzirmekle
HIV NASIL BULAŞMAZ?
*HIV günlük sosyal ilişkilerle geçmez...
*Cinsellik dışında yakın ilişkiyle
*Banyolardan
*Tuvaletten
*Yüzme havuzundan
*Yiyecek içecek paylaşımlarıyla
*Sinek böcek gibi vektörlerle bulaşma gösterilememiştir.
HIV GÜNLÜK YAŞAMDA;
*Aynı odada,
*Büroda,
*Sınıfta bulunmakla,
*Aynı havayı solumakla bulaşmaz!!!
BELİRTİLER
*Ateş(%96)
*Yaygın LAP(%24)
*Farenjit(%70)
*Döküntü(%70)
*Myalji ve artralji(%54)
Diyare(%32)
Baş ağrısı(çoğunlukla retroorbital,%32)
*Bulantı ve kusma(%27)
*HSM(%14)
*Pamukçuk(%12)
*Nörolojik semptomlar(%12)
Ancak;
Bütün bu belirtiler basit bir hastalık nedeni olabilir...Kuşkulu iseniz, ELİZA Testi Yaptırın
HIV virüsü ile enfekte kişi herhangi bir belirti göstermeyip sağlıklı görünebilir, fakat AIDS'i başkalarına bulaştırır.
KORUNMA
*Cinsel yolla bulaşa karşı korunma
*Genital ve oral mukoza membranlarının cinsel ilişki sırasında kan,semen,vajinal ve servikal sekresyonlarla temasının azaltılması
*Kondom kullanımının teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması
*Cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların tedavisi
*Güvenli cinsel temasın yaygınlaştırılması (tek eşli cinsel yaşam veya uygun ve güvenli cinsel eş seçimi)
*Kan ve kan ürünleriyle bulaşa karşı korunma
*Antikor testleri bulunduğundan beri bu yolla bulaş azalmıştır
*Damar içi madde kullananlarda
*Bu alışkanlığın önlenmesi ve tedavi edilmesi
*Ortak enjektör kullanım risklerinin anlatılması
*Kondom kullanımının sağlanması
*Steril enjektör kullanımının sağlanması
*Eğitim
*Anneden bebeğe geçişe karşı korunma
*HIV pozitif kadına doğum kontrol yöntemleri öğretilmelidir
*Hamile kalan HIV pozitif kadına erken dönemde kürtaj yapılmalıdır
*Bebeği doğurmakta ısrarlı ise gebeliğin son trimestırında anneye, doğumdan sonra da bebeğe antiretroviral tedavi başlanmalıdır
*Elektif sezaryan uygulanırsa bebeğe HIV geçişi 4-5 kat azalır
*Virusun anne sütü ile geçişi gösterildiğinden emzirme önerilmez
*Homoseksüel ve biseksüel erkekler
*Para karşılığı cinsel ilişki kuranlar
*Birden fazla cinsel eşi olanlar
*Uyuşturucu kullananlar daha fazla risk altındadır..
HIV' DEN KORUNMA
1-Karşılıklı sadakate ve tek eşliliğe dayalı ilişkiler kurulmalıdır.
2-Cinsel ilişki sırasında mutlaka kondom (prezervatif) kullanılmalıdır.
3-HIV şüphesi varsa gebelikten önce mutlaka test yaptırılmalıdır.
4-Tıraş olurken berberiniz tek kullanımlık jilet kullanmalı;kan taşı asla kullanmamalıdır.
5-Manikür, pedikür yaptırırken, Kulak deldirirken, Diş muayene ve tedavilerinizde kullanılan aletlerin steril, enjektörlerin tek kullanımlık olmasına dikkat ediniz.
HIV TESTİ
*AIDS virüsünün bulaşma ve hastalığın ortaya çıkması arasında 2-10 yıl süre geçmekte bazılarında ise hiç ortaya çıkmamaktadır.Virüsün varlığı HIV TESTİ denilen ve ELİSA yöntemi ile kanda vücudun virüse karşı oluşturduğu savunma cevabını ölçen test ile belirlenir.
FIRSATÇI ENFEKSİYONLAR
*Pneumocystis carinii enfeksiyonları
*Toxoplasma enfeksiyonları
*Atipik mikobakteri enfeksiyonu
*%97 si Mycobacterium avium complex ile gelişir
*Virus enfeksiyonları
*HSV
*HZV
*CMV
*Mantar enfeksiyonları
*Candida
*Cryptococcus neoformans
*Histoplasma capsulatum
*Aspergillus
*Coccidioides immitis
HIV-AIDS İLE İLİŞKİLİ MALİGNİTELER
*Kaposi sarkomu
*Hodgkin dışı lenfoma
*Hodgkin hastalığı
*Serviks kanseri
*Anal kanal kanseri
*Diğer neoplaziler
*Cilt
*Akciğer
*GİS adenokarsinomları
*Baş-boyun