Çocuklar Okula nezaman başlicak? Çocuk Yeni eğitim sistemini nasıl öğrenecek? Velilerin merakla beklediği 4+4+4 sistemindeki ders detayları şöyle:
4+4+4 eğitim sistemiyle bu yıl okula başlayacak 60 ayını tamamlayan öğrencilere okullarda ilk 3 ay uygulanacak uyum ve hazırlık çalışmalarına ilişkin kitaplar hazırlandı.
Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın internet sitesinde yer alan öğrenci çalışma kitapları ve öğretmen kitabı, 12 haftalık süreyi kapsıyor.
Uyum ve hazırlık çalışmalarını içeren Öğretmen Kitabı'nın giriş bölümünde, okuma ve yazmayı yalnızca okul başarısını etkileyen bir unsur olarak görmemek gerektiği, çünkü okuma yazmanın hayat boyu devam eden bir süreç olduğu belirtiliyor.
İlkokul 1. sınıfa doğrudan okuma yazma çalışmaları gibi bir öğretim alanıyla başlamak yerine onların öğretim alanlarına sağlıklı bir başlangıç yapabilmelerini sağlamak için eğitim ve öğretimin harmanlanması, etkinliklerle sunulmasının önemli olduğu vurgulanan giriş bölümünde, bunun için çocuğun gelişimini çok yönlü ele alacak şekilde hazırlanmış etkinliklere yer verilmesi gerektiği, onların keyif alacakları sınıf içi oyunların düzenlenmesi; boyama ve çizme etkinlikleriyle, kesme yapıştırma çalışmaları, müzikli oyunlar ve şarkılarla, kitap okuma saatleri düzenlenmesi ayrıca şiir dinleme, ses bilinci ve yazı bilinci farkındalığına yönelik etkinlikler tasarlanması öneriliyor.
UYUM İÇİN ÜÇ AYLIK SÜRE
Kitaba göre, uyum ve hazırlık çalışmaları 12 haftalık bir süre için düzenlenen etkinlikleri içeriyor.
Türkçe dersi, uyum ve hazırlık çalışmaları süresince, ''görsel okuma, dinleme, sesleri tanıma, ses benzerliği, iletişim kurma, görsel algının geliştirilmesi, dikkat becerilerinin geliştirilmesi, ses farkındalığı ve yazı bilincinin oluşturulması, çizgi çalışmaları gibi becerilerin yapılandırılması''nı amaçlayacak.
Hayat Bilgisi dersi kapsamında genel olarak sınıfına ve okuluna uyum; kendini, arkadaşlarını ve okulunu tanıma, sınıf ve okul kurallarını öğrenme, öz bakım becerilerini edinme, değerleri tanıma, günlük yaşam becerilerinin yanı sıra, araştırma ve yeni şeyler öğrenme isteğinin kazandırılması gibi becerilerin edinimi sağlanacak.
Matematik dersi kapsamında öğrencilerin muhakeme yapma ve problem çözme becerilerini geliştirmek amacıyla sıraya koyma, kıyaslama, hatırlama, eşleştirme, günlük hayatta sayıları kullanma, basit ölçme çalışmaları yapma, nesneleri gruplama, örüntü tamamlama, görsel algıyı destekleme gibi çalışmalar yapılacak.
Oyun ve fiziki etkinlikler, müzik ve görsel sanatlar etkinlikleri bir uyum ve hazırlık sürecini kapsadığından ders saatlerini bire bir doldurmak yerine öğrencilerin oynayarak, ritim tutarak, çizgi çalışmaları ve boyama yaparak kısacası eğlenerek öğrenmelerini sağlayacak etkinlikler bütünü şeklinde tasarlandı.
Oyun ve Fiziki Etkinlikler, Müzik ve Görsel Sanatlar derslerine yönelik etkinlikler olduğu gibi bu derslerin içerikleri şeklinde planlanmadı, kimi zaman Türkçe ders saatlerinde kimi zaman ise Matematik dersinde alındı. Bu dersler kapsamında tasarlanan etkinliklerle küçük ve büyük kasların geliştirilmesi, eğlenme, olumlu iletişim becerilerinin geliştirilmesi, el göz koordinasyonu, dikkat becerilerinin geliştirilmesi, renklerin uyumu ve yaratıcılık, sesleri tanıma, ritmi tanıma ve ritim tutma gibi becerilerin tümünün oyun, fiziksel ve zihinsel etkinliklerle geliştirilmesi sağlanacak.
BİRİNCİ SINIFLARIN KAYGISINI AZALTMA
Öğretmen Kılavuz kitabında, ilkokul 1. sınıf öğrencileri için okulun ilk günlerinde onların kaygılarını azaltmak için yapılması gerekenler de sıralandı.
Oryantasyon haftası süresince öğrencilere, teneffüsün ders arası olduğunu; oynama, tuvalete gitme, burun silme, su içme, bir şeyler yeme gibi ihtiyaçları karşılamak için gerektiğini; zille başlayıp ve zille bittiğinin açıklanması, teneffüs bitiminde sınıflarını bulabilmeleri veya teneffüse çıkmaları için başlangıçta öğretmenin, okul ziliyle eş zamanlı olarak şarkı söyleyebileceği öneriliyor.
Bu sürede, öğrencilere boyama ve müzik etkinlikleri yaptırılacak, ''Kutu Kutu Pense, Çömel Kurtul, Yuvarlanan Toptan Kaç, Salyangoz Oyunu'' gibi oyunlar oynatılacak.
Öğretmen kılavuz kitabında iki farklı tür etkinlik bulunuyor. Birinci tür etkinlikler yalnızca kılavuz kitapta açıklanıyor. İkinci tür ise açıklamaları kılavuz kitapta, uygulamaları ise öğrenci çalışma kitaplarında yer alan etkinlikleri kapsıyor.
Öğretmen kılavuz kitabında ve öğrenci çalışma kitabında bulunan etkinliklerin tamamı okul öncesi ile ilkokul birinci sınıf öğretim programlarının kesişim noktası ele alınıyor.
Etkinliklerin kolaydan zora, basitten karmaşığa, yakından uzağa öğrenme ilkelerine göre tasarlandığı ancak yine de bazılarının öğrencilere kolay, bazılarının ise zorlayıcı gelebileceği belirtilen kılavuz kitapta, bu durumda öğretmenlerin etkinlikleri öğrencilerin gelişim özelliklerine, okul veya sınıfın olanaklarına göre değiştirebileceği belirtiliyor.
Kitaba göre, matematik etkinlikleri, hem matematiğin doğal yapısı hem de çocukların gelişim düzeylerine uygun olarak ''oyun'' teması dikkate alınarak tasarlandı.
Okuma çalışmaları öğretmenlerin belirleyeceği metinler ve kitaplar aracılığıyla yapılacak. Kitap ve metin seçiminde öğrencilerin ilgi alanlarının göz önünde bulundurulması, öykü, masal, şiir, tekerleme gibi türlerin bu yaş düzeyindeki çocukların ilgilerini çekebilecek şekilde seçilmesi öneriliyor.
Etkinlik süreleri tahmini 40 dakika olarak belirlendi ancak zaman planlamasının istenildiği gibi yapılabileceği de belirtildi.
Öğretmenler çocuklara kalem tutma, kağıt pozisyonu ve oturuş şekli gibi konuları da öğretecek.
CİN ALİ'NİN YERİNE BİLGE
Öğrenciler için hazırlanan kitaplarda boyama, çizgi birleştirme, eşleştirme, resimler arası farkları bulma gibi oyunların yanı sıra yalnızca ''a'' ve ''e'' harfleri öğretilecek. Bu etkinlikler ve matematik etkinlikleri ''Bilge'' adlı karakter üzerinden düzenlendi.
Kitaplarda geçen diğer isimler de günümüzde yaygın kullanılan isimlerden seçildi. Kitaplarda, yaygın olarak kullanılan ''Bilge'' karakterinin yanı sıra ''Emel, Efe, Arda, Ege, Ela'' gibi isimlerdeki karakterler de yer alıyor.
KUR'AN VE HZ. MUHAMMED'İN HAYATI
Bu eğitim-öğretim yılından itibaren seçmeli okutulmaya başlanacak Hz. Muhammed'in Hayatı ve Kur'an-ı Kerim derslerinin nasıl işleneceğine ilişkin de müfredat hazırlandı.
Kur'an-ı Kerim dersi 5, 6, 7 ve 8. sınıfların her birinde toplam 72'şer saat işlenecek.
Ders 5. sınıfta ''Kur'an-ı Kerim'i Tanıyalım'' ünitesiyle başlanacak ve her bir sınıfta ''Kur'an-ı Kerim'i Tanıyalım'' ve ''Kur'an-ı Kerim'i Güzel Okuma'' üniteleri ele alınacak. Konular işlenirken, görsel ve işitsel materyaller kullanılacak.
Kur'an-ı Kerim dersi müfredatının gerekçesinde, Hz. Muhammed'e indirilen son ilahi kitabın dilinin Arapça olduğuna işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
''Kur'an-ı Kerim'i doğru okuyabilmek önemlidir ve en başta bu dilin alfabesini öğrenmekle mümkündür. Müslüman bireylerin Kur'an-ı Kerim'i güzel okuma becerilerini geliştirmek için modern eğitim-öğretim yöntem ve tekniklerinden yararlanılması kaçınılmazdır.
İbadetlerin istenilen şekilde yerine getirilebilmesi, dini merasimlerin yapılabilmesi için Kur'an-ı Kerim'in tecvid kurallarına uygun okunması, bazı sure ve ayetlerin ezberlenmesi gerekmektedir. Kur'an-ı Kerim, anlaşılması için gönderilen bir kitaptır. Mesajını anlamadan, sadece yüzünden ve ezbere okumak Kur'an-ı Kerim'in indiriliş amacıyla uyuşmamaktadır. Bu nedenle anlamının öğrenilmesi ve mesajının kavranması da önemlidir.''
Müfredatta Kur'an-ı Kerim dersinin ''Öğrencilerin, Kur'an-ı Kerim'in hayatımızdaki yerini fark etmeleri, Kur'an-ı Kerim'i doğru ve güzel okumaları, bazı sure ve ayetleri kurallarına uygun olarak ezberlemeleri, Kur'an-ı Kerim'in içeriği hakkında bilgi sahibi olmaları, Kur'an-ı Kerim'i severek ve isteyerek okuma, anlama ve ezberlemeleri amaçlanmaktadır'' ifadelerine yer verildi.
Kur'an-ı Kerim dersi işlenirken öğretmenler öğrencilerin seviyesi ve çevre şartlarına uygun planlama yapabilecek.
Kur'an-ı Kerim'i anlamaya yönelik çalışmalarda öğrenciler Kur'an-ı Kerim'in mealini okumaya, kullanmaya, ayet mealleri arasında bağ kurmaya özendirilecek. Kur'an-ı Kerim okurken hatalı okumaların önlenmesi için ezberlenecek ayet ve sureler, öğrencilere telaffuzu düzgün hafızlardan dinletilebilecek.
Bir sınıftaki öğrencilerin telaffuz ve güzel okuma becerileri birbirinden farklı olabileceği için kişisel farklılıklar göz önünde tutulup ''zorlaştırıcı değil, Kur'an okumayı sevdirmeye dönük tutum'' sergilenecek.
6, 7, 8. sınıflarda öğrenim gören ve Kur'an-ı Kerim okumayı bilmeyen bir öğrenciye kendi sınıfında öncelikle 5. sınıf öğretim programında yer alan ''Kur'an-ı Kerim'i Okumaya Giriş'' ünitesi uygulanacak. Öğrenci Kur'an-ı Kerim okumayı öğrendikten sonra kendi sınıfına ait öğretim programına devam edecek.
Ortaokullarda seçmeli dersler arasında okutulacak ''Hz. Muhammed'in Hayatı'' dersiyle öğrencilerin Hz. Muhammed'in hayatını ana temalarıyla tanımaları, İslam dininin doğru anlaşılmasında Hz. Muhammed'e olan ihtiyacı farketmeleri, Hz. Muhammed'in İslam'ı yaşamada örnek olduğunu kavramaları ve Hz. Muhammed'in hayatını bütüncül bir yaklaşımla öğrenmeleri amaçlanıyor.
Bu derste ünite konuları ayet ve hadisler temel alınarak işlenecek. Öğrencilerin konuyu kavramaları esas alınacak ve öğrenciler konularda geçen ayet ve hadisleri ezberlemeye zorlanmayacak. Üniteler ele alınırken konular günlük hayatla ilişkilendirilecek.
Tüm öğrenme ve öğretme süreçlerinde konuların öğrencilere sevdirilerek öğretilmesi esas olacak.
''Hz. Muhammed'in Hayatı'' dersi de ortaokullarda her bir sınıfta toplam 72'şer saat okutulacak. Her sınıfta ortak ders konusu ''Hz. Muhammed'in Hayat Hikayesini Hatırlayalım'' konusu işlenecek.
5. SINIF KONULARI
Konular 5. sınıflarda ''temizlik'', ''Hz. Muhammed'in ahlakı'', ''Hz. Muhammed ve çocuk'', ''çocuğun görevleri'', ''Herkesin dostu ve kardeşi Hz. Muhammed''; 6. sınıflarda ''beslenme'', ''Hz. Muhammed'in inancı'', ''Hz. Muhammed ve çevre'', ''ailede sevgi ve saygı'', ''iletişim dili''; 7. sınıflarda ''giyim kuşam'', ''Hz. Muhammed'in ibadetleri'', ''komşuluk'', ''akrabalarla iletişim'', ''sosyal iletişim''; 8. sınıflarda ''eğlence ve spor'', ''Hz. Muhammed'in duaları'', ''insan hakları ve adalet'', ''anne babanın görevleri'', ''insani ilişkileri güçlendirme'' ders başlıklarıyla işlenecek.
''Temizlik'' konusunda öğrencilere ağız ve diş temizliğiyle ilgili uygulamaları kavratmak, beden, kılık kıyafet temizliğine önem vermek, çevre bilinci kazandırmak ve ayrıca temizliği inancın bir gereği olarak görmesi amaçlanıyor.
''Hz. Muhammed ve çocuk'' konusunda ''Hz. Muhammed'in, ailelerin çocukları arasında cinsiyet vb. ayrımı yapmamaları gerektiğine ilişkin tavsiyeleri, çocuklara verdiği değeri'' anlatan örnekler verilecek.
''Çocuğun görevleri'' konusunda anne-babaya karşı iyi davranmanın önemi işlenilirken, ''Herkesin dostu ve kardeşi Hz. Muhammed'' başlığında engelli öğrencilerin bulunduğu sınıflarda onları incitmeme konusunda dikkatli olunması, Hz. Muhammed'in kadın, erkek, çocuk, fakir, zengin herkese dostane yaklaştığı, çok iyi arkadaş ve vefalı bir dost olduğu anlatılacak.
6. SINIF KONULARI
6. sınıflarda ''beslenme'' konusu işlenirken öğrenciler ''Hz. Muhammed'in nimetlere şükreden bir kul olduğunu, besmele çekmeyi ve hamd etmeyi şükrün ifadesi olarak yaptığını, yiyecek-içecekleri israf etmediğini, beslenme konusunda hijyene önem verdiğini, ikramda bulunmaya teşvik ettiğini'' öğrenecek.
''Hz. Muhammedin inancı'' başlığında ''Hz. Muhammed'in Allah'a karşı duyduğu sevgisi, her şart ve durumda Allah'a olan bağlılığı, sıkıntılarla karşılaştığında sabır gösterdiği, bütün iş ve düşüncesinde sürekli Allah'ı andığı'' anlatılacak.
''Hz. Muhammed ve çevre'' konu başlığında Hz. Muhammed'in evrendeki denge ve güzelliğini anlatan sözleri ile çevrenin korunmasıyla ilgili tutumuna örnek verilecek. Hz. Muhammed'in ev, cami, sokak, şehir gibi fiziki çevreyi koruma konusundaki söz ve davranışları örneklerle açıklanacak.
HZ. MUHAMMED'İN GİYİM KUŞAMI
7. sınıflarda ''Giyim Kuşam'' ünitesinde ''giyim kuşamda temizliğin önemi'', ''giyim kuşamda israftan kaçınmak, giyim kuşamda sadelik, tertipli ve uyumlu giyinmek'' başlıkları ele alınacak. Bu konular anlatılırken öğrenciler ''Hz. Muhammed'in temiz kıyafetler giydiğini, temiz ve güzel giyinmeye teşvik ettiğini, kıyafet seçiminde ihtiyaçlarına uygun tercihler yaptığını, gösterişli ve gereğinden fazla kıyafet kullanmadığını, kişisel bakımına dikkat ettiğini, düzenli ve uyumlu giyindiğini'' öğrenecek. Hz. Muhammed'in özel bir kıyafeti olmadığı, iklim ve şartlara göre giyindiği vurgulanacak.
''komşuluk'' başlıklı ünitede Hz. Muhammed'in komşuluğa verdiği öneme dikkat çekilecek ve komşulukta inanç ayırımı yapmadığı belirtilecek. Selamlaşmak, güler yüz göstermek, onları rahatsız etmemek gibi komşularıyla olan ilişkileri örneklerle açıklanacak.
EĞLENCE VE SPOR
8. sınıflarda ''eğlence ve spor'' başlıkla ünitede Hz. Muhammed'in spor ve eğlence anlayışı işlenecek. Bu derste, öğrencilere Hz. Muhammed'in spora teşvik ettiği ve çeşitli dallarda yarışmalar yaptırdığı, müzikle ve eğlenceyle ilgili belirlediği ölçüler'' anlatılacak.
''Hz. Muhammed'in duaları'' ünitesinde Hz. Muhammed'in duaya verdiği önem vurgulanacak ve dua adabı şekilleri öğretilecek.
