Erzurum Kalkınma Vakfı (Er-Vak) tarafından her yıl geleneksel olarak yapılan Sultan Sekisi Toplantılarının 25'incisi Narman'ın Doğal ve Kültürel Zenginlikleri konusuyla Narman'da gerçekleşti.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Atatürk Üniversitesi, Narman Kaymakamlığı, Erzurum Narmanlılar Derneğinin destek verdiği toplantıyı Er-Vak ve Narman Belediyesi tertipledi.Çok sayıda katılımın olduğu toplantı panel şeklinde yapıldı.
Er-Vak Başkanı Erdal Güzel yaptığı açılış konuşmasında Temmuz ayının özelliğine atıf da bulunarak, 23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi ile milli iradeyi hakim kılmak düşüncesinin dünyaya haykırıldığını ve Cumhuriyetin temellerinin atıldığını ve 15 Temmuz hain darbe teşebbüsünün de milli irade tarafından hüsrana uğratıldığını vurguladı.
Egemenliğin kayıtsız şartsız millette olduğunu hatırlatan Güzel, Demokrasiye ,hukukun üstünlüğüne ve milli iradeye saygımızı bir kez daha ifade ediyor, 99 yıl önce Erzurum Kongresini yapan ve 15 Temmuz günü demokrasiye sahip çıkan milli iradenin azizi hatırası önünde saygı ile eğiliyorum dedi.
Erzurum Kalkınma Vakfı olarak her yıl geleneksel hale getirdikleri ve ahilik geleneğinden esinlenerek yaptıkları 'Sultan Sekisi' toplantılarında Erzurum'u ve bölgeyi ilgilendiren önemli bir konuyu gündeme getirip farkındalık oluşturduklarını ifade eden Güzel, Bu toplantılarda Sarıkamış Harekatı, Tabyalar, Ovit Geçidi, Organik Tarım, İpek Yolunda Demiryolu, Bölgesel Kalkınmada Tohumculuk, Kış Turizmi, 2011 Üniversiteler Arası Kış Oyunları, Sınır Kapılarında Dış Ticaret, Enerji ve Savunma Sanayi, Erzurum Bölgesi Uygun Yatırım Alanları, Erzurum İli Kalkınma Raporu, Çoruh Vadisinin Coğrafi ve Kültürel Zenginlikleri, Oltu Şura Hükümeti, Yanık Dere Şehitleri, Bölgesel Kalkınmada Birlik Beraberliğin Önemi Erçimsan Örneği, Sağlık Turizmi, Hınıs'ın Doğal ve Kültürel Zenginlikleri gibi konuları işledik ve bu konularda istenilen amaca ulaştık diye konuşu.
1980 yıllarından sonra Erzurum genelinde yaşanan ekonomik sıkıntıların ve onun getirdiği göç olgusunun Narman'ı olumsuz yönde etkilediğini belirten Güzel, bu olumsuz tabloyu tersine çevirmenin yolunun Narman'ın potansiyellerini değerlendirmekten geçtiğini bildiklerini, bu yüzden dolayı 25. Sultan Sekisi Toplantısını bu gaye ile yaptıklarını ifade ederek, Narman'ın ata yurttan, ana yurda taşınan kültürel miras içerisindeki aşıklık geleneğin yaşatan ilçelerin başında geldiğini, Birinci Dünya Savaşında ve Kurtuluş Savaşında milli direnişin adresi olduğunu, Kıpçak ve Ak Koyunlu mezarları ile öz kimliğini taşıdığını, Peribacaları ve Beş göller ile turizmde gelecek vadettiğini , organik tarım ve hayvancılık için çok elverişli coğrafi yapıya sahip bulunduğunu belirtti.
Narman Belediye Başkanı Yücel Ahmet İşleyen ise, 25. Sultan Sekisi Toplantısının Narman'da yapılmasının kendilerini son derece mutlu ettiğini söyleyerek, Narman'ın kalkınması ve göçün önlenmesi konusunda resmi kurum ve STK'lardan destek beklediklerini, özellikle Atatürk Üniversitesinden yeni bölümler açmasını talep etti.
Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı'da bölgedeki çiftçileri eğittiklerini, Meslek Yüksek Okuluna ilaveten, ihtiyaç halinde yeni bölümler açabileceklerini, mobil hayvan hastanesi ile hayvancılığa destek sağlayacaklarını söyledi.
Akademisyenler panel düzenledi
Prof.Dr. İbrahim Kopar, Prof. Dr. Erol Kürkçüoğlu, Prof Dr. Dilaver Düzgün ve Dr. Şerafettin Çakal'ın panelist olarak katıldığı panelde, Narman'ın coğrafi özellikleri, tarım ve hayvancılık potansiyeli, kültürel yapısı ve Narman'ın milli mücadeledeki önemi anlatıldı.
Tarım ve hayvancılık konusunda önemli noktalara işaret eden Dr. Şerafettin Çakal Birleşmiş Milletler raporuna göre 2050 yılında dünya nüfusunun 9.7 milyar olacağını, bu kadar insanı doyurmak için bugünkü üretimimiz olan 4.5 milyar ton gıdanın %70 daha fazlasını üretmemiz gerektiğini, artan nüfus ve azalan tarım alanları dikkate alındığında bu miktarın üretilmesinin teknik olarak mümkün olmadığını, bunun çözümü olarak yatay tarımdan, dikey tarıma geçileceğini, gelecekte tarımın kontrollü şartlarda kapalı mekanlar da ve dikey olacağını, denizlerin ve okyanusların üzerinde yüzen tarlalarda tarım yapılacağını, hayvansal üretim için ise canlı hayvanın kas dokusundan elde edilen kök hücre yöntemiyle görüntüsü, kokusu ve tadı aynı olan yapay etin bazı ülkelerde üretildiği maliyetinin şimdilik yüksek olduğu maliyetinin düşürülmeye çalışıldığını maliyetinin düşürülmesiyle laboratuvar ortamında üretilen bu etin kısa sürede marketlere geleceğini vurguladı.
Bu gelişmeler ışığında bir değerlendirme yapıldığında Narman'ın ekolojik yapısı itibariyle meraya dayalı hayvancılığa uygun bir bölge olduğunu, dolayısı ile bu bölgede yapılacak çalışmaların hayvancılık ve hayvancılığı destekleyen sektörler olması gerektiğini ayrıca meraların çokluğu ve zengin florasıyla Narman'ın arıcılıkta önemli bir potansiyele sahip olduğunu, sadece bal üretimi değil ikincil arı ürünleri denilen (polen, propolis, arı sütü, arı zehiri) gibi ürünlere yönlenmesi gerektiğini söyledi.
Narman'ın büyükbaş hayvan varlığının % 73'ünün saf kültür ırkı % 27'sinin kültür melezi olduğunu hatırlatan Dr. Şerafettin Çakal, hayvan hareketleri bakımından yetiştirdiği kültür ırkı hayvanların %76'sını başka şehirlere satan Narman'ın önemli bir damızlık üretim merkezi olabileceğini, ayrıca Yanıktaş fasulyesinin ününün ilçe sınırlarını aştığını, bu yüzden dolayı coğrafi işaret alınmasıyla ilgili tüm analizlerin Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yapıldığını, önümüzdeki günlerde coğrafi işaret başvurusunun yapılacağını ifade ederek Mercimekli köyünün mercimeğinin de değerlendirilmesini hatırlattı.
Prof Dr. İbrahim Kopar'da Narman'ın Jeopark alanı olacağının müjdesini verirken Arjantin'de 3 tane Peribacasını bir yılda 3.7 milyon turistin gezdiğine dikkat çekti.
Kültürel değerlerin öneminden bahseden Prof Dr. Dilaver Düzgün'de Aşık Sümmani gibi değerlerin bilinmesi ve gelecek nesillere tanıtılmasına vurgu yaptı.
Aşık Fuat Çerkezoğlu'nun sazı ve sözü ile renk kattığı toplantıda katılımcılara Prof. Dr. Erol Kürkçüoğlu tarafından kaleme alınan ve Narman Belediyesi tarafından bastırılan Kurtuluşun 100.Yılında Narman ve Ermeniler isimli kitap dağıtıldı.
İyi parti Erzurum milletvekili Naci Cinisli, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Eyüp Tavlaşoğlu, Atatürk Üniversitesi Rektörü Ömer Çomaklı, Ardahan Üniversitesi Rektörü Mehmet Biber, Narman Kaymakamı Mehmet Balıkçılar, Narman Belediye Başkanı Yücel Ahmet İşleyen, AK Parti İl Başkanı Mehmet Emin Öz, AK Parti Aziziye İlçe Başkanı Ensar Coşkun çok sayıda akademisyen, bürokrat ve STK başkanlarının katıldığı 25.sultan sekisi toplantısı ,Sami Kale köyündeki Aşık Sümmani'nin kabrini ziyaretten sonra Narman Peribacaları'nın gezilmesiyle sona erdi.
